Domethënia e tyre; At-Tetavu ose navafil ose namazet vullnetare janë bërë të ligjshme në Islam për të plotësuar ndonjë mangësi të lënë gjatë kryerjes së namazeve të detyruara. Në namaz ka virtyte që nuk gjenden në asnjë formë tjetër adhurimi. Ebu Hurejra transmeton se Prfeti (a.s) ka thënë: “Gjëja e pare për të cilën njerëzit do të merren në llogari nga veprat e tyre në Ditën e Gjykimit është namazi. Zoti ynë do t`u thotë engjëjve, megjithëse Ai e di fare mire: “Vështoni në namazin e robit tim dhe shihni nëse ai e ka kryer atë me përpikmëri apo e ka lënë pas dore”. Nëse ai e ka kryer atë me përpikmëri, do t`i shënohet në veprat e tij të mira, por nëse robi ka falur ndonjë namaz vullnetar”.Atëherë nëse ai do të ketë kryer ndonjë namaz të tillë, Allahu do të thotë: “Plotësojeni mangësitë e namazeve të detyruara të robit tim me namazet e tij vullnetare”.Dhe në këtë mënyrë do të gjykohen të gjitha veprat e tij”.[Hadith Sahih; Sahih Ebu Daud 413]
Ebu Umame tregon se Profeti (a.s) ka thënë: “Allahu nuk kënaqet me ndonjë gjë të robit të tij aq sa kënaqet me dy rekate që ai i fal. Mirësia shpërndahet mbi kokën e robit përderisa ai qëndron në namaz”.[Transmeton Ahmedi dhe Tirmidhiu. Es-Sujuti e vlerëson atë si të saktë.]
Në “ El Muata” Maliku thotë: Jam njoftuar se Profeti (a.s) ka thënë: “Përpiquni të qëndroni në rrugën e drejtë megjithëse nuk do ta arrini krejtësisht këtë gjë; dhe dijeni se vepra juaj më e mire është namzi dhe vetëm një besimtar i vërtetë e ruan abdesin e tij”.[Hadith Sahih; Transmetimin e lidh Theubani, hadithin e ka regjistruar Ahmedi; Temamul Minneh]
Muslimi transmeton nga Rabia ibn Malik El Eslemi se Profeti (a.s) i ka thënë: “Kërko (çdo gjë)!” Rabia tha: “Dëshiroj të shoqëroj në parajsë”.Profeti (a.s) tha: “Apo ndonjë gjë tjetër?:” Rabia tha: “Ajo është e gjitha”. Profeti (a.s) i tha: “Atëherë më ndihmo mua duke bërë shumë përulje (namaze vullnetare për Zotin)”.
Falja e namazeve vullnetare në shtëpi
Ahmedi dhe Muslimi transmetojnë nga Xhabiri se i Dërguari i Allahut ka thënë: “Nëse ndonjëri nga ju i fal namzet në xhami, atëherë ai duhet të falë një pjesë të namazeve në shtëpinë e tij, pasi Allahu ka bërë që namazet në shtëpinë e tij të jenë mbarësi (për të)”.
Ahmnedi transmeton nga Umeri se Pejgambeti (a.s) ka thënë: “Namazi nafile i njeriut në shtëpinë e tij është dritë, kush dëshiron le ta ndriçojë shtëpinë e tij”.[Hadith Daif;Temamul Minneh]
Abdullah ibn Umeri tregon se i Dërguari i Allahut ka thënë: “Falini disa nga namzet në shtëpi dhe mos i ktheni shtëpitë tuaja në varre”.
Ebu Daudi transmeton nga Zejd ibn Thabiti me transmetim të saktë se i Dërguari i Allahut ka thënë: “Namazi i një personi në shtëpinë e tij është më i vlefshëm se namazi së xhaminë time, përjashtuar namazin farz”.[Hadith Sahih; Sahih Ebu Daud 1044]
Këto hadithe dëshmojnë se është më e pëlqyer që namazet vullnetare të fallen në shtëpi, përderisa janë më të mira se ato që fallen në xhami.Neveviu thotë: “Profeti (a.s) i nxiste besimtarët t`i falnin namazet vullnetare në shtëpi pasi ato janë më private dhe kështu mundësia për t`i falur për syfaqësi është më e pakët dhe do të jetë më e pastër dhe larg të metave që e prishin një vepër të mire. Për më tepër kjo do të jetë një bekim për shtëpinë dhe engjëjt do të zbresin në të e shejtani do të largohet”.Ky hadith transmetohet nga Ahmedi dhe Ebu Daudi.
Kohëgjatja e tyre
Është e preferuar të zgjatet këndimi i Kuranit duke bërë shumë rekate.
Transmetohet se El Mugie ibn Shuabe ka thënë: “Profeti (a.s) qëndonte duke u falur derisa këmbët t`i enjteshin dhe kur ai u pyet për këtë tha: “A nuk duhet të jem unë një rob falënderues?”
Ebu Daudi transmton nga Abdullah ibn Hubshi El-Hathami se Profeti (a.s) u pyet: “Cila është vepra më e mirë?” Ai tha: “Zgjatja e kijamit (qëndimit në namaz)”. Më pas u pyet: “Cila është lëmosha më e mire?” Ai u përgjijg: “Dhënia që bëhet nga ai që ka pak për të dhënë”. Pastaj u pyet: “Cili është hixhreti më i mir?” Ai u përgjijg: “Largimi i dikujt nga ajo që ia ka ndaluar Allahu”. Pastaj u pyet: “Cili është xhihadi më i mire?” Ai u përgjijg: “Kushdo që lufton kundër politeistëve me pasurinë dhe shpirtin e tij”. Ata pyeten: “Cila është vdekja më e nderuar?” Ai u përgjigj: “Vdekja e atij njeriu, gjaku i të cilit është derdhur dhe kali i të cilit është plagosur”.[Hadith Sahih; Sahih Ebu Daud 1449]
Lejohet që namazet vullnetare të falen ulur
Lejohet që namazet nafile të falen ulur, edhe nëse ndonjëri e ka mundësinë të qëndrojë në këmbë. Gjithashtu është e lajuar për besimarin që t`i falë një pjesë të namazeve ulur dhe një pjesë në këmbë, mandje edhe nëse të gjitha këto ndodhin brenda një rekati (d.m.th ndonjëri mund të ulet për një pjesë të rekatit të pare dhe të ngrihet për pjesën e mbetur dhe në të kundërt). E gjitha kjo është e pranushme pa ndonjë mospëlqim. Ndokush mund të ulet në atë mënyrë që pëlqen, megjithëse preferohet me këmbë të kryqëzuara. Muslimi transmeton se Alkama e ka pyetur Aishen: “Si e falte Profeti (a.s) dy rekate ulur?” Ajo u përgjigj: “Ai këndonte gjatë kohës që ishte i ulurdhe më pas kur dëshironte të binte në ruku, ngrihej dhe përulej”.
Ahmedi, Ebu Daudi, Tirmidhiu, Nesaiu dhe Ibn Maxhe transmetojnë se Aishja ka thënë: “Unë asnjëherë nuk e pashë të Dërguarin e Allahut të ulur gjatë këndimit të Kuranit gjatë natës derisa u plak. Atëherë ai do të ule deri kur kishin mbetur tridhjetë e dyzetë ajete nga këndimi dhe pastaj do të ngrihej do të mbaronte këndimin dhe do të binte në ruku”.
